Γίναμε της μόδας πάλι, οι Λακεδαιμόνιοι! Κάτι το έργο για τους 300, κάτι οι καταστροφικές φωτιές... Σπαρτιάτες δεν μας είπαν παρά πολύ τελευταία ιστορικά. Η μικρή μας όμορφη πολιτεία, στέκει στη κοιλάδα του Ευρώτα, ακόμα όμορφη, παρά τις προσπάθειες πολλών και ιδίως ξένων κεφαλαιούχων, να αλλοιώσουν το αρχιτεκτονικό της χρώμα, να εξαλείψουν το νεοκλασσικό της στίγμα και τι περίεργο, τα πολλά κατά τα άλλα διατηρητέα!! (Το ακούτε αυτό κύριε υπουργέ πολιτισμού;)
Το μουσείο της μικρής μας πολιτείας, είναι στο δεύτερο οργανωμένο πάρκο της, μετά απο εκείνο, στην Ευαγγελίστρια. Νεραντζιές που πνίγουν με μεθυστικά αρώματα τον τόπο σαν πάρει η Άνοιξη και λουλούδια στα παρτέρια, κυρίως τριανταφυλλιές. Στη μέση ένα μαρμάρινο συντριβάνι με χρυσόψαρα, βυθός ονείρατος της παιδικής μου φαντασίας. Όμως είναι καιρός να μετακομίσει να βρεί τη θέση του, εκεί που οι φίλοι του Μουσείου έχουν αναδείξει. Στο χώρο του παλιού εργοστασίου Φιξ, με πρόβλεψη για άνετο παρκιν. (Το ακούτε και αυτό κύριε υπουργέ Πολιτισμού; Η μόνο η Αθήνα προέχει και για σάς;)
Αγετ', ώ Σπάρτας ευάνδρω
κώροι πατέρων πολιατάν
λαιά μέν ίτυν προβάλεσθε,
δόρυ δ' ευτόλμως άνχεσθε,
μή φειδομένοι τάς ζωάς.
Ου γάρ πάτριον τά Σπάρτα! ΣΤΑ 200 π.χ. Θυμάμαι μια παλιά ηχογράφηση, δυστυχώς χαμένη, να το τραγουδούν χορωδιακά με τις νεανικές φωνές τους, τότε στα τέλη της δεκαετίας του 60, τα Σπαρτιατόπαιδα με την καθοδήγηση του Μιχ.Μαχαίρα.
«Aλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων—»
Μπορούμε κάλλιστα να φαντασθούμε
πως θ’ αδιαφόρησαν παντάπασι στην Σπάρτη
για την επιγραφήν αυτή. «
Πλην Λακεδαιμονίων»,
μα φυσικά. Δεν ήσαν οι Σπαρτιάται
για να τους οδηγούν και για να τους προστάζουν
σαν πολυτίμους υπηρέτας. Άλλωστε
μια πανελλήνια εκστρατεία χωρίς
Σπαρτιάτη βασιλέα γι’ αρχηγό
δεν θα τους φαίνονταν πολλής περιωπής.
A βεβαιότατα «πλην Λακεδαιμονίων».
Είναι κι αυτή μια στάσις. Νοιώθεται.
Έτσι, πλην Λακεδαιμονίων στον Γρανικό·
και στην Ισσό μετά· και στην τελειωτική
την μάχη, όπου εσαρώθη ο φοβερός στρατός
που στ’ Άρβηλα συγκέντρωσαν οι Πέρσαι:
που απ’ τ’ Άρβηλα ξεκίνησε για νίκην, κ’ εσαρώθη.
Κι απ’ την θαυμάσια πανελλήνιαν εκστρατεία,
την νικηφόρα, την περίλαμπρη,
την περιλάλητη, την δοξασμένη
ως άλλη δεν δοξάσθηκε καμιά,
την απαράμιλλη: βγήκαμ’ εμείς·
ελληνικός καινούριος κόσμος, μέγας.
Εμείς· οι Aλεξανδρείς, οι Aντιοχείς,
οι Σελευκείς, κ’ οι πολυάριθμοι
επίλοιποι Έλληνες Aιγύπτου και Συρίας,
κ’ οι εν Μηδία, κ’ οι εν Περσίδι, κι όσοι άλλοι.
Με τες εκτεταμένες επικράτειες,
με την ποικίλη δράσι των στοχαστικών προσαρμογών.
Και την Κοινήν Ελληνική Λαλιά
ώς μέσα στην Βακτριανή την πήγαμεν, ώς τους Ινδούς.
Για Λακεδαιμονίους να μιλούμε τώρα!
Καβάφης .
Για Λακεδαιμονίους να ομιλούμε τώρα! » Δυστυχώς, δεν το είπε, δεν το λέει μόνο ο ποιητής.. Όλες οι τελευταίες κυβερνήσεις, που για άλλους λόγους η καθε μιά, αφήνουν το νομό χωρίς ανάπτυξη. (Το ακούτε αυτό κύριοι βουλευτές με λακωνική καταγωγή; Το ακούτε κ.Πρωθυπουργέ που ο νομός σας υπερψήφισε;)
Λέγεται ότι εκτός από τον περίφημο σεισμό που κατάστρεψε την αρχαία Σπάρτη, μεγάλη καταστροφή σε επιγραφές και μνημεία, οφείλονται στον μισέλληνα αββά Fourmont. Ο αββάς με τις ανίερες καταστροφές των μνημείων Fourmont στη Λακωνία, έγινε αιτία, όταν το 1801 ο Άγγλος περιηγητής Edward Dodwell, συγγραφέας θεμάτων αρχαιολογικών και ζωγράφος, να συναντήσει δυσκολίες και δυσπιστία στον απλό λαό. Προσεπάθησε να ερευνήσει για τη δράση του Γάλλου καταστροφέως με συγκέντρωση υλικού και αφηγήσεων, γιατί είδε με τα μάτια του την ζημιά. Διαβάζω απο το Λακωνικό Τύπο, παλαιό άρθρο του σημερινού δημάρχου Σ.Αντωνάκου: «Ενώ αντέγραφα μερικές επιγραφές, βλέπω τον Μανουσάκη, έναν εντόπιο εργάτη, ν’ αναποδογυρίζει τα μάρμαρα και να τα κρύβει κάτω από τους θάμνους. Όταν τον ερώτησα τι σημαίνουν αυτά, μου εξήγησε ότι ήθελε να προφυλάξει τις επιγραφές, γιατί πριν πολλά χρόνια ένας Γάλλος μυλόρδος που ήλθε στη Σπάρτη, αφού ξεσήκωσε πολλές επιγραφές εξαφάνιζε με καλέμι τα γράμματά τους. Και πραγματικά μου έδειξε μεγάλες μαρμάρινες πλάκες από τις οποίες είχαν πελεκηθεί με βάρβαρο τρόπο οι επιγραφές».
Όμως περιηγητές ήρθαν πολλοί και ξανάρθαν. Κάποιοι με θαμπωμένα μάτια, ψάχνοντας το αρχαίο κλέος, μπερδεύοντας τη Σπάρτη με το Μυστρά..
Ώ λαμπρά Λακωνική πόλις Σπάρτη
κλέος της Ελλάδος και του κόσμου όπλων
παράδειγμα, της σωφροσύνης Γυμνάσιο και Τέμενος
και της κάθε άλλης αρετής πηγή και ένοπτρον,
Τα θέσμια της Πολιτείας σου και τους νόμους,
με τις άλλες ηθικές αρετές σου όταν ανασκοπώ,
και μετά δίπλα στον Ευρώτα σε κοιτάζω
ανακράζω προς τον χώρο της Αρτέμιδός σου:
Πού είναι τώρα ο αγαθός Λυκούργος σου, οι Διόσκουροι
Θεϊκοί Δίδυμοι, Κάστωρ και Πολυδεύκης,
ο Αναξανδρίδας, ο Ορθρυάδης και ο Γύλιππος,
Ευρυσθένη και Λεωνίδα πού τώρα κατοικείτε;
Και εσείς Ατρείδα και Παυσανία, λαμπρέ άρχων,
Λύσανδρε, Αρίστων, Αγησίλαε και Ξάνθιππε.
Όχι η Ρώμη,
αλλά οι καιροί και η αθλιότης των τωρινών γενεών
σε μετέβαλαν σε Μυζιθρά υπό τον Κωνσταντίνο.
Σπάρτη, Αύγουστος του 1447
Περιηγητής Cyriacus d'Ancona ( de Pizicolli) , ο Καλαβρός (1391 – 1452),
Κάποιοι σύγχρονοι περιηγητές τελευταία, μελαγχολικοί επικριτές της θλιβερής εικόνας που παρουσιάζει ο αρχαιολογικός χώρος.. Εικόνας εγκατάλειψης και σκουπιδιών, τόσο κοντά στη μοντέρνα πόλη..Κάποιοι που το δημοσιοποιούν και στο διαδίκτυο.. (Το ακούτε άραγε αυτό κύριε Δήμαρχε; Δεν φταίει μάλλον μόνο ο Froumond..)
Ετικέτες Καβάφης, Μουσείο Σπάρτης, Σπάρτη, Cyriacus d'Ancona, Edward Dodwell, Froumond
Πατήστε εδώ για τη συνέχεια...
